De digitale transformatie heeft onder meer in de hotel- en de taxisector al voor grootscheepse verschuivingen gezorgd. Maar het ziet er meer en meer naar uit dat ook de banken – die zeven jaar geleden nog tot elke prijs gered moesten worden om onze economie niet ten onder te doen gaan – stilaan hun toekomstperspectieven als sneeuw voor de zon zien verdwijnen.

De almaar sneller voortschrijdende digitalisering zet immers hun rol van tussenpersoon tussen handelaars en klanten, tussen ondernemers en financiering en tussen spaarders en beleggingen steeds sterker onder druk. Ook de bankiers zelf beginnen zich ernstige zorgen te maken over hun toekomst.

40% Bankactiviteiten zijn bedreigd

Het weekblad Le Nouvel Economiste schreef enkele weken geleden dat bij een interne vergadering van de Franse bankenvereniging één van de topmensen van BNP Paribas zich zou hebben laten ontvallen dat  « we zouden kunnen verdwijnen ».

Hij had het daarbij niet enkel over BNP Paribas, maar over de hele banksector. Net zoals de muzieksector, de mediasector en de retail, kan immers ook de banksector het slachtoffer worden van de digitale transformatie of de “uberisering”.

Een recente studie van McKinsey liet er alleszins geen twijfel over bestaan dat zowat 40% van de activiteiten van een retailbank bedreigd zouden zijn. Met andere woorden: het is mogelijk dat de bankactiviteiten dan misschien wel niet helemaal verdwijnen, maar toch onderhevig zullen worden aan sterke nieuwe concurrentie. Niet alleen van de zogenaamde fintechbedrijven in de financiële wereld, maar ook vanwege GAFA, te weten Google, Apple, Facebook en Amazon.

En eigenlijk is dat niet eens zo verrassend, want wie een beetje logisch nadenkt beseft dat de voorspelling dat de winsten die banken nu maken op de toekenning van kredieten met 60% zouden kunnen dalen als gevolg van de doorbraak van online vergelijkingssites voor leningen aan particulieren, op stevige argumenten is gestoeld.

Technologiespelers worden dé sleutelspelers

Nieuwe actoren zoals Apple Pay zijn eigenlijk nog sterker dan de banken in het gebruiken van wat de grootste schat van de banken wordt genoemd, namelijk hun klantendata.

De banken zijn kennelijk uit het oog verloren dat betaalmiddelen eigenlijk meer met technologie te maken hebben dan met pure sectorkennis en staan dus onder zware druk van de bekende technologiespelers, maar ook van mogelijke nieuwe technologiespelers die niet zitten opgescheept met kantoor- en personeelskosten.

Meer en meer rijst de terechte vraag wat bankiers eigenlijk kunnen doen ten aanzien van deze enorme bedreiging die hen van de kaart dreigt te vegen.

Robots als vermogensbeheerder?

Want op het vlak van het vermogensbeheer is het volgens velen eigenlijk nog erger. Morgen, zouden de klanten die in hun zelfrijdende auto op bezoek gaan bij een adviseur wel eens veel beter geadviseerd kunnen worden door een robot dan door een traditionele vermogensbeheerder.

Diverse experts zijn het erover eens dat de bemiddelingsrol die in de bankensector het zwaarst is bedreigd die van de private banking is. Amazon is trouwens nu al bezig om de gegevens van haar kmo-klanten te gebruiken om aan die klanten kredieten voor te stellen via de dienst Amazon Lending.

Sommige bankiers blijven hier opvallend kalm bij omdat ze ervan uitgaan dat reglementeringen en regelgevingen en de banklicentie het bankiersvak zullen blijven beschermen, maar anderen tonen zich behoorlijk ongerust, trekken zich de facto voor een stuk terug en sluiten het ene kantoor na het andere, onder het mom dat de klanten daar toch steeds minder vaak naar toe trekken.

En nog andere zijn duidelijk aan het beseffen dat de nieuwe concurrenten uit de digitale wereld niet nog jaren zullen wachten om hen in hun bestaan te bedreigen. Ze hebben begrepen dat de digitale revolutie ook een kans inhoudt om hun klanten een betere service te bieden en dat de echte dreiging eigenlijk al in 1994 uitstekend is samengevat door Bill Gates met de woorden: “We need banking, not banks”.  

Wat denk jij? Zullen banken ooit verdwijnen?