"Heel wat bedrijven uit Silicon Valley doen wél al moeite om een prettige werksituatie voor vrouwen te creëren"

Bij de job ‘programmeur’ denken we nog al te vaak aan zweterige nerds die koffie en code bloeden en daarnaast vooral het zonlicht schuwen. Niets is minder waar, weet Jen Looper, Senior Developer Advocate bij Progress. Programmeren is vandaag voorbehouden voor de rockstars van de bedrijfswereld en daarnaast ook dé job bij uitstek voor de dames onder ons. Hoe dat precies komt en hoe het vandaag gesteld is met onze vrouwelijke programmeurs? Daar wil ik het fijne van weten.

Jen Looper draait al meer dan 15 jaar mee in wat bekend staat als een echte mannenwereld, al had ze origineel eigenlijk heel andere plannen voor haar carrière. “Op mijn 16de reisde ik voor de eerste keer naar Frankrijk en ik wist meteen: dit is wat ik wil doen. Ik studeerde Frans aan de universiteit en haalde zelfs een doctoraat in de taal, maar het werk was erg schaars en ik had twee jonge kinderen op te voeden. Mijn karig loontje voldeed niet eens om hun crèche te betalen en ik ging op zoek naar een alternatief.”

“Dat was rond 1998, toen de dot-comboom nog welig tierde, en de keuze om iets met technologie te doen was voor mij dus snel gemaakt. Mijn eerste keuze ging evenwel niet uit naar programmeren, maar naar grafisch design. Ik kon wel een beetje tekenen en ik ging ervan uit dat ik in een mum van tijd programma’s als Photoshop en Illustrator onder de knie zou krijgen. Viel dat even tegen (lacht).”

“Al snel voelde ik me meer aangetrokken door de technologische kant van het designen, tot het echte programmeerwerk, en na al die jaren is dat nog steeds mijn passie, zij het in een iets andere vorm. Vandaag houd ik me meer bezig met het bouwen van bruggen tussen onze productontwikkelaars en de klant – in mijn geval programmeurs bij andere bedrijven - maar ik bevind me nog steeds in dezelfde leefwereld.”

Een plek waar vrouwen zich thuis voelen

Dat die wereld erg gedomineerd wordt door mannen, is geen geheim. Al heeft Looper wel het gevoel dat er eindelijk schot in de zaak komt en dat een balans geen utopie meer lijkt: “We zijn er natuurlijk nog niet. Je leest vaak nog wilde verhalen over de klassieke brogrammer-cultuur in Silicon Valley start-ups, maar heel wat bedrijven doen wél moeite om een prettige werksituatie voor vrouwen te creëren. De grotere organisaties nemen daarin het voortouw, al moeten ook daar nog af en toe brandjes worden geblust.”

Zo stuurde Google-programmeur James Damore vorig jaar een memo rond waarin hij zich liet ontvallen dat het gebrek aan vrouwen in zijn branche te wijten zou zijn aan genetica – vrouwen zijn doorgaans neurotischer, aldus Damore. Neem daarbij in acht dat Google op dat moment werd aangeklaagd omdat het vrouwen consequent minder betaalde dan mannen in gelijkaardige functies, en dat die discriminatie zelfs in hun algoritmen sijpelde: goedbetaalde managementposities werden op de website minder vaak getoond aan vrouwen dan aan mannen. Kortom: een ware PR-nachtmerrie, al lijkt de storm wel erg snel te zijn gaan liggen.

Waarom enterprisebedrijven het over het algemeen toch beter doen dan kleinere organisaties, heeft volgens Looper te maken met de manieren waarop ze hun kantoren en functies uitnodigender maken voor vrouwen. Het aanbieden van kinderopvang of de mogelijkheid tot thuiswerk, bijvoorbeeld, is voor veel vrouwen al een sterke incentive. Én het is bovendien ook een leuke extra voor de mannen die er werken, weet de Amerikaanse. Daarnaast hebben gevestigde bedrijven ook vaker een sterk HR-team, die een centrale spil vormt in het creëren van een aangename werkplek voor iedereen.

Jong geleerd is oud gedaan

Een vaak gebruikt argument voor het gebrek aan vrouwelijke programmeurs, is het feit dat meisjes al op jonge leeftijd te horen krijgen dat ze nu eenmaal slechter zijn in wiskunde en wetenschap. Nochtans toont onderzoek het tegenovergestelde aan. “Dat we onze meisjes al op zo’n jonge leeftijd ontmoedigen, heeft zeker iets te maken met het nijpend tekort aan vrouwen in onze branche,” beaamt Looper. “Gelukkig zijn er alsmaar meer initiatieven die zich inzetten om meisjes geïnteresseerd te krijgen in STEM-vakken. Zelf heb ik ook twee dochters, en die hebben er geen boodschap aan, maar voor heel wat andere jonge meiden kan het wel een lampje doen branden. Daar ben ik van overtuigd.”

“Hoe absurd is het ook dat we zijn gaan geloven dat techjobs niets voor vrouwen zijn? In de jaren 60 was programmeren nog een echte vrouwenjob, een logisch verlengde van typen en administratie. De job werd alsmaar prestigieuzer en vrouwen werden naar de achtergrond verbannen. Tijd om die slinger terug te draaien. Vrouwen zijn niet slechter of beter in programmeren dan mannen, en het is bovendien het ideale carrièrepad voor vrouwen: je bent niet locatiegebonden, kan van thuis werken als dat nodig is en hebt enorm veel vrijheid om je bij te scholen.”

“Want hoewel ik voorstander ben van alle initiatieven die er bestaan om meisjes al jong te leren programmeren, is een specifieke opleiding geen must. Daar ben ik het levende bewijs van. Je kan er op elk moment mee beginnen en eens je één programmeertaal onder de knie hebt, is de stap veel kleiner om ook met andere talen te beginnen. Zo begon ik met een nu obscuur geworden programmeertaal, die Cold Fusion heet, en eindigde ik in mobile development, iets wat toen niet eens bestond.”

“Toch kreeg ik na 15 jaar last van een kleine burn-out. Ik had het gehad met programmeren. Dat is ook zo voor heel wat andere vrouwen. Zij haken pal in het midden van hun carrière af en dat is zonde. Daarom wil ik me inzetten om hen te tonen dat er ook alternatieven zijn en dat je je kan heroriënteren. Mijn job geeft me vandaag de vrijheid om te reizen, om nieuwe mensen te leren kennen en om toch nog steeds met technologie te werken. Het hele dagen aanmaken en sluiten van tickets heb ik inmiddels achter mij gelaten. Deze job bood me een nieuwe horizon.”

Ik ben feministe, maar…

Looper is duidelijk erg gepassioneerd door de vele initiatieven die er zijn om vrouwen in de tech-industrie te ondersteunen, zowel voor als tijdens hun carrières, maar wanneer ik vraag of ze zichzelf als feministe bestempelt, blijkt het toch een heikele vraag. Ze twijfelt een moment en stemt vervolgens in, maar benadrukt wel meteen dat ze ook graag mannen rond zich heeft en gelukkig getrouwd is.

“Feministe staat hier vaak nog gelijk met mannenhater, terwijl dat het laatste is dat ik ben. Mijn doel is om vrouwen de tools in handen te geven om te leren onderhandelen over een eerlijk salaris, om hen de weg te helpen zoeken naar programmeren en om hen te ondersteunen met lokale initiatieven die hen kunnen helpen tijdens hun opleiding maar ook tijdens hun carrière. De technologiewereld heeft enorm veel te bieden, en ik wil elke vrouw de kans geven om daarin te delen.”

Geïnteresseerd in Loopers initiatief? Lees er alles over op vuevixens.org, of bekijk ook de gelijkaardige initiatieven voor andere programmeertalen, zoals ng-girls.org, djangogirls.org en railsbridge.org. Voor de jongere programmeurs in spe is er dan weer coderdojo.com.