Kirsten Colpaert, intensivist UZ Gent & Medical Director Data Science Institute

Familieleden van patiënten die op intensieve zorg belanden, weten in alle nervositeit doorgaans niet wat er precies gaande is en waar ze met al hun vragen terechtkunnen. Of ze vergeten grotendeels wat de zorgverlener hen net heeft verteld. Om dat informatie-euvel te verhelpen, ontwikkelde prof. dr. Kirsten Colpaert in haar vrije tijd de app Naomi. Zij en haar team van The Medgineers wonnen er prompt de Hack4Health-hackathon mee. “Naomi informeert en ontzorgt de familie van gehospitaliseerde patiënten op zoveel mogelijk manieren tijdens een overwhelming periode.”

Kirsten Colpaert is intensivist en daarnaast diensthoofd van het Data Science Institute aan UZ Gent. Dit in januari 2021 opgericht departement zorgt ervoor dat de beschikbare maar heel verspreide data in het ziekenhuis gemakkelijker toegankelijk en bevraagbaar zijn voor researchers, managers, kwaliteitsbeleid, enzovoort. Wat haar rest aan vrije tijd, spendeert ze graag aan Naomi. Dat is niet de naam van haar dochter, wel een app die ze zelf uitdacht op basis van een vaststelling in de dagelijkse praktijk op intensieve zorgen.

Weinig en verkeerde informatie

“Maar liefst 70% van de informatie die zorgverleners de bezoekers op onze dienst aanreiken, wordt vergeten”, begint Colpaert haar verhaal. “Dat is begrijpelijk: ten eerste zijn die bezoeken gezien de ernst of acute situatie erg kort en kunnen wij slechts aan een beperkt aantal familieleden informatie verstrekken. Dit is doorgaans heel complexe informatie, zowel inhoudelijk als qua volume. Wanneer die informatie dan binnen de familie aan elkaar worden doorverteld, krijg je hetzelfde effect als in dat spelletje waarbij je in een rij elk om beurt een zin in iemands oor fluistert - die zin klinkt bij de laatste helemaal anders dan bij de eerste.”

“Er wordt op intensieve zorgen heel veel informatie meegedeeld, maar die wordt dus frequent snel vergeten of niet goed begrepen. Dat bracht mij op het idee van Naomi, een app die duidelijk moet informeren en zal aangeboden worden op zo’n contactmoment. De naam van de app klinkt als een acroniem, maar is er geen (lacht). Ik zocht gewoon een toegankelijke en vriendelijke naam. Bovendien betekent ‘Naomi’ ‘lieflijkheid’ in het Hebreeuws én klinkt de naam niet te Vlaams: wij krijgen in ons ziekenhuis namelijk heel wat verschillende nationaliteiten over de vloer.”

Geen Dokter Google

“Binnen Naomi willen we de informatie zo visueel mogelijk voorstellen en de nodige digitale brochures en databronnen linken aan de aandoening van de patiënt in kwestie. Content waar we voor alle duidelijkheid helemaal achter staan: het gaat dus niet om Dokter Google, waar familie wel eens mee afkomt en waardoor je als hulpverlener kostbare extra tijd verliest door dit steeds weer te moeten nuanceren.”

Bijkomend voordeel is dat de patiënt zelf, voor wie dit verblijf doorgaans een zwart gat is, zijn opname dankzij de app kan reconstrueren

Verder maakt de app het mogelijk om de patiënt op te volgen: ligt hij bijvoorbeeld nog in het operatiekwartier, of werd hij al naar een kamer gebracht? “Ook rond dat soort zaken blijft de familie al te vaak in het ongewisse, wat vaak tot frustraties leidt”, weet dokter Colpaert. “Bijkomend voordeel is dat de patiënt zelf, voor wie dit verblijf doorgaans een zwart gat is, zijn opname dankzij de app kan reconstrueren.”

Hackathon

Kirsten Colpaert besloot met haar idee deel te nemen aan Hack4Health, een hackathon van BlueHealth Innovation Center die de deelnemers leert pitchen, een businessmodel opzetten, nadenken rond de schaalbaarheid van een idee, en ga zo maar door. Samen met drie collega’s binnen het UZ Gent - biomedical engineer & IT-specialist Mathias Syx, hoofdverpleegkundige intensieve zorg en kwaliteitscoördinator Tom Vanacker en industrieel ingenieur Bram Gadeyne - vormde ze een team dat de toepasselijke naam ‘The Medgineers’ kreeg.

“We vormen een team dat heel complementair is, wat noodzakelijk is om innovatief te zijn”, zegt Colpaert. The Medgineers krijgen trouwens bijkomende ondersteuning van enkele VIVES-studenten die aan de hackathon deelnamen.

“We hebben tijdens die hackathon vooral geleerd dat het met de schaalbaarheid en het businessmodel van Naomi eigenlijk niet goed zat. We moesten extra meerwaarde kunnen bieden. Dat bracht ons op het idee van een tweede luik binnen de app: niet alleen ‘Naomi informeert’, maar ook ‘Naomi helpt’, waarin we tal van services samenbrengen.”

We hebben tijdens die hackathon vooral geleerd dat het met de schaalbaarheid en het businessmodel van onze app niet goed zat. We moesten extra meerwaarde kunnen bieden

“Bijvoorbeeld ondersteuning bij de regeling met de mutualiteit wanneer een familielid wordt opgenomen. Maar ook - al dan niet urgente - voorzieningen als apotheek, huisarts, Collishop, strijkatelier of kinderopvang in de buurt, wanneer je pakweg plots instaat voor de zorg voor je ouders. Kortom, Naomi informeert en ontzorgt de familie van gehospitaliseerde patiënten op zoveel mogelijk manieren tijdens een overwhelming periode. Of in het Engels: Naomi wants to unburden a burdened hospital stay.”

Onbestaande maar evidente oplossing

Door (het idee van) de app sterk te optimaliseren doorheen de hackathon schoten The Medgineers meteen ook de hoofdvogel af. Goed voor een geldprijs van 1.500 euro, maar vooral een wildcard voor het Health Rampup program van Blue Health Innovation Center, een zes maanden durend coachingtraject voor healthtech start-ups ter waarde van 4.000 euro.

We hebben vooral gewonnen omdat we als eerste een innovatief antwoord bieden op een reële nood

“We hebben vooral gewonnen omdat we als eerste een innovatief antwoord bieden op een reële nood”, meent Colpaert. “Iedereen die erover hoort, vindt het zo evident dat men zich afvraagt waarom zoiets nog niet bestond. Met de geldprijs willen we vooral onze pitch nog beter maken, zodat we dan extra funding kunnen zoeken om de app te ontwikkelen. Wij zijn nu eenmaal geen professionele marketeers - onze huidige pitch is een presentatie van iemand bij een computerscherm die gewoon werd gefilmd. Dat kan dus een pak meer wervend (lacht).”

Al twintig jaar paperless

Intussen gaat Kirsten Colpaert nu al op zoek naar bijkomende funding om de app te ontwikkelen, want dat is uiteraard de uiteindelijke ambitie. “Mijn moeder werd onlangs dringend opgenomen in het ziekenhuis en ik stelde zelf vast hoeveel steun ik gehad zou hebben aan een app als Naomi”, geeft ze een voorbeeld uit haar eigen leven.

“Zo wist ik bijvoorbeeld niet wie haar huisarts was of bij welke mutualiteit ze was aangesloten – allemaal zaken die heel gemakkelijk in de app zullen terug te vinden zijn. De app kadert bovendien mooi binnen de digitalisering van de zorg: zeker op intensieve zorgen, waar wij al twintig jaar paperless werken. Bovendien kan deze applicatie eveneens hulp bieden bij alle andere zieke patiënten die langdurig in het ziekenhuis verblijven, zoals op hematologie, brandwonden enzovoort.”

Digitale achterstand

Over digitalisering gesproken: op de website van Hack4Health staat dat het de betrachting is de gezondheidszorg radicaal te herdenken. Is dat meer een wervende baseline, of is dat echt nodig, willen we nog graag weten.

“Het is absoluut, want er is extreem veel ruimte voor verbetering in de zorg”, antwoordt Colpaert resoluut. “Zeker op vlak van digitalisering loopt gezondheidszorg altijd achter ten opzichte van andere sectoren. En niet zomaar een beetje, maar echt kilometers. Als je ziet wat bankapplicaties vandaag allemaal kunnen, welke mogelijkheden er zijn op vlak van gaming en gamification, welke wearables er allemaal op de markt zijn,… Het potentieel is eindeloos. En dan kijk je naar de gezondheidszorg en zie je maar weinig bewegen. Ik hoop dus echt dat er genoeg funding komt - want die ontwikkelingen zijn erg duur - zodat digitalisering een hoge vlucht kan nemen in onze sector. Zowel in de thuis- als in de ziekenhuiszorg.”

De reden van die achterstand? “GDPR-gewijs is digitalisering in onze sector niet zo evident”, antwoordt Kirsten Colpaert. “Er is ook samenwerking nodig tussen artsen en IT’ers, die niet altijd dezelfde taal spreken. Bovendien moeten patiënten de meerwaarde van de ontwikkelingen willen inzien én er hun akkoord over geven.”

“Het is dus niet zo gemakkelijk als in pakweg de financiële sector, maar er valt dus wel degelijk enorm veel te winnen met digitalisering. Laten we hopen dat Naomi toch zijn kleine bijdrage kan leveren.”