Stephan Van Der Wildt - © Sigi Hermans
De tijd dat iedereen op de werkvloer in hetzelfde hokje paste, is voorbij. De wereld verandert razendsnel en daar zijn mensen geen uitzondering op. Angel investor, keynotespeaker en Supply Chain consultant Stephan Van Der Wildt pleit voor een vernieuwde kijk op diversiteit op de werkvloer: eentje met meer oog voor neurodiversiteit én interculturaliteit: “Je stuurt een krachtig signaal naar buiten dat in jouw bedrijf iedereen naar waarde geschat wordt en een kans krijgt. Dat heb je nodig in de war for talent én om je retentie hoog te houden.”
Het vanzelfsprekende in vraag stellen
Stephan is gepokt en gemazeld als het op Supply Chain aankomt. Transportplanning, productieplanning, personeelsplanning, … het komt allemaal aan bod in zijn consultancy projecten vernemen we. Zijn stokpaardje? “Meelopen op de werkvloer”, steekt hij van wal. “Je leert niet alleen de mensen zelf kennen, maar ook de manier waarop er gewerkt wordt. Zeker in grotere ondernemingen weet het management niet altijd hoe het er op de werkvloer aan toe gaat, simpelweg omdat ze op een ander niveau denken. Maar het zijn wel je werknemers die het bedrijf laten draaien. Dat is geen verwijt, wel stof tot nadenken.”
Met een frisse blik vanuit helikopterperspectief kijkt de angel investor mee naar het bedrijf, de mensen en de processen in kwestie, zoals bij FrieslandCampina of Kompak Nederland. “We brengen alles in kaart. Hoe zit de organisatie in elkaar? Hoe zit de wisselwerking tussen de verschillende afdelingen? Kloppen pakweg de functiebeschrijvingen nog? Wordt iedereen gehoord? Worden sterke profielen optimaal benut? Of zijn er tekorten waar we moeten bijschaven?” legt hij uit. Op basis van die analyse duikt hij mee de diepte in.
Zeker in grotere ondernemingen weet het management niet altijd hoe het er op de werkvloer aan toe gaat, omdat ze op een ander niveau denken. Maar het zijn wel je werknemers die het bedrijf laten draaien. Dat is geen verwijt, wel stof tot nadenken.
De geblindeerde culturele bril
Het is daar, in de internationale setting die eigen is aan Supply Chain, dat Stephan met de neus op het belang van interculturele communicatie wordt gedrukt. “We kijken onbewust voornamelijk vanuit de bril van onze eigen taal en cultuur. Als je met andere culturen samenwerkt, kan dat voor allerlei strubbelingen zorgen”, merkt hij op.
Met een treffend voorbeeld illustreert hij zijn punt. “Tijdens mijn tijd bij MSC hebben we een dienst opgezet naar de Baltische Staten. We werkten met mensen uit Scandinavië, Polen, Rusland, noem maar op. Daar viel me wat op. De Zweden waren niet van de snelsten om te reageren, maar wat ze deden was wel altijd piekfijn in orde. De Russen hingen al aan de telefoon om te vragen of we hun boeking hadden ontvangen, nog voor ze de mail hadden verstuurd. En de Poolse collega’s belden steevast met ‘we have a problem’. Die grote cultuurverschillen en de hindernissen die ze met zich meebrengen, zie ik in elke internationale onderneming of KMO opduiken.”
Schakel mensen van een tweede of derde generatie immigranten in die zich in beide talen vloeiend kunnen uitdrukken. Dat is zo’n gemiste kans als bedrijf als je die kracht links laat liggen.
De oplossing volgens de Turnhoutenaar? “Vraag je bewust af met welke culturen je samenwerkt en leef je erin in. Hoe denkt die cultuur? Hoe staan ze in het leven? Welke zaken vinden die mensen belangrijk?”, luidt zijn eerste tip.
De tweede sluit er naadloos op aan. “Leid je mensen erin op en bied hun eventueel de nodige lessen aan om te communiceren in de moedertaal van die andere culturen. Een telefoontje in pakweg het Arabisch doet bijvoorbeeld wonderen, in plaats van in halfslachtig Engels te mailen”, gaat hij vurig verder. En daar ziet hij arbeidskansen. “Schakel mensen van een tweede of derde generatie immigranten in die zich in beide talen vloeiend kunnen uitdrukken. Dat is zo’n gemiste kans als bedrijf als je die kracht links laat liggen!”
Neurodiversiteit als drijvende kracht voor excellente teams
“Communicatie”, vervolgt de keynotespeaker zijn verhaal, “is een boodschap tussen zender en ontvanger. En daar sla ik meteen de brug naar neurodiverse communicatie.” Wat betekent dat dan precies? “Neurodiverse mensen zijn personen die bepaalde structuren of manieren van denken eigen zijn die niet standaard zijn. Denk aan dyslexie, ADHD, ADD, autismespectrumstoornis, hoogbegaafdheid enzoverder. Uit onderzoek blijkt dat 1 op 7 mensen neurodivers is.” Omgaan met die diversiteit klinkt voor bedrijven misschien als nóg een uitdaging op hun nu al overvolle bord, volgens Stephan liggen er gouden kansen in verscholen.
“Net omdat die mensen op een andere manier dan gemiddeld bedraad zijn, zijn ze net buitengewoon oplossingsgericht en creatief. Laat je hen werk doen waar ze die sterktes kunnen benutten én bied je de mogelijkheden en omgeving om dat op hun manier te doen? Dan is dat een win-win voor iedereen”, knikt de ondernemer enthousiast. “Enerzijds voor het bedrijf zelf, want je mensen worden weer warm van hun werk en jij hebt er een superman- of supervrouw bij. En anderzijds ook voor je teams. De diversiteit die je creëert zorgt ervoor dat je op de duur al je blinde vlekken hebt gedicht. Je krijgt specialisten op elk vakgebied. En als je team dan goed op elkaar is ingespeeld en weet wat ze van elkaar mogen verwachten, dan tillen ze elkaar naar een hoger niveau én ontvangt je klant een quasi perfect product.”
Niet alleen de interne impact, maar ook de externe is volgens de veertiger niet te onderschatten. “Als je als bedrijf inzet op die neurodiversiteit, heb je een streepje voor op de toekomst”, schitteren Stephans ogen. “Je stuurt een krachtig signaal naar buiten dat in jouw bedrijf iedereen naar waarde geschat wordt en een kans krijgt. Dat heb je nodig in de war for talent én om je retentie hoog te houden.”
In de praktijk
Toch maakt de vader van twee neurodiverse kinderen er een kanttekening bij. “Het mag geen gratuite salespitch worden. Je moet als bedrijf dan wel de daad bij het woord voegen en investeren in opleiding en begeleiding. Je kunt niet van je teamleaders verwachten dat zij daar kaas van gegeten hebben. Het vraagt een investering in tijd en geld en eventueel extra personeel, ja.”
Hoe kunnen bedrijven die neurodiversiteit vandaag dan omarmen? Stephan geeft een drietal handvaten mee. “Allereerst: hou je ogen en oren open, vanaf het eerste intakegesprek. Leg bloot of die persoon al dan niet neurodivers is. Ten tweede: faciliteer de werkomgeving en de taken zodanig, dat die persoon optimaal volgens zijn of haar sterktes kan werken. Raakt iemand met autisme snel overprikkeld? Zorg dan voor een prikkelarme ruimte of een hoofdtelefoon met noisecancelling. Bied iemand met ADHD voldoende structuur en verschaf duidelijke instructies zodat hij of zij weet binnen welke lijntjes er gebleven moet worden.”
Onderschat de impact van appreciatie niet. Of je nu neurodivers, multicultureel of ‘gewoon’ bent, als jij je niet geapprecieerd voelt, zul je waarschijnlijk vroeg of laat vertrekken.
Hij geeft nog een derde tip. “Betrek collega’s en teamleaders erbij. Hoe kunnen zij deze mensen beter begrijpen? Leer hun hoe ze het beste met elkaar communiceren. Zo wint iedereen tijd, vermijd je extra inspanningen en smoor je misverstanden in de kiem.”
“Onderschat de impact van appreciatie niet”, voegt de consultant eraan toe. “Of je nu neurodivers, multicultureel of ‘gewoon’ bent, als jij je niet geapprecieerd voelt, zul je waarschijnlijk vroeg of laat vertrekken. Terwijl iemand die zich wél geapprecieerd, gehoord en gezien voelt net bergen zal verzetten.”
Kennisdelende mecenas
Het staat buiten kijf dat Stephan op zijn manier een impact wil maken op de wereld. Als angel investor steunt hij andere bedrijven die diezelfde drijfveer hebben. “Ik heb als consultant best wat marge opgebouwd. Als angel investor kan ik op mijn manier iets terugdoen voor de maatschappij en het ondernemerschap. Ik wil andere initiatieven een duwtje in de rug geven”, vertelt hij daarover, al gaat het verder dan louter financiële steun. “Ik wil ook mijn kennis doorgeven. Een soort mentor en klankbord zijn zeg maar, zodat zij de kennis en tools in handen hebben om te groeien. Het is fantastisch om te zien hoe sommigen je input dankbaar opzuigen als een spons.”
Het type ondernemingen dat hij steunt? “Er zijn verschillende soorten initiatieven die het vuur in mij aanwakkeren. Start- en scale-ups die zich inzetten voor duurzaamheid of ondernemerschap stimuleren bijvoorbeeld, zoals Turnhout Ekspres: een magazine met maatschappelijk relevante artikels en met oog op het Turnhoutse ondernemerslandschap”, glimlacht Stephan. “En natuurlijk: bedrijven die mijn visie op neurodiversiteit en interculturaliteit delen, dat spreekt voor zich.”
Eén van zijn voornemens voor 2024? “Strategische connecties toevoegen aan mijn netwerk, zowel lokaal als verder van huis”, luidt het antwoord. “Denk aan economische missies met Bloovi bijvoorbeeld, maar ook hier in het Turnhoutse. Voelen wat er leeft bij ondernemers, op de hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen, mijn eigen kaders verruimen, … Dat is de investering meer dan waard”, sluit hij af.